Estas pluraj metodoj por klasifiki la karakterojn, kelkaj tre antikvaj, ekde la epoko de Hipokrato. Ni utiligos la metodon ŝuldatan al la tieldirita "Skolo de Groninga" aŭ metodo de "Le Senne", ĉar ĝi estas sufiĉe populara kaj bazita sur statistikaj rezultoj. Fakte, je la komenco de la pasinta jarcento, du profesoroj de la univesitato de Groninga, G.Heymans (psikologo) e E.Wiersma (psikiatro), por science klasifiki la homajn temperamentojn, faris enketon ĉe 3000 kuracistoj, al kiuj ili proponis demandaron kun 90 demandoj. Respondis 2523 kuracistoj, kiuj alportis sume preskaŭ 227000 respondojn, t.e. taŭga numero por atingi fidindajn statistikajn rezultojn. La rezultoj estis publikigitaj en kelkaj fakaj revuoj kaj poste diskonigitaj fare de René Le Senne, profesoro pri filozofio ĉe la universitato de Sorbona, en lia "Traktato pri karakterologio". En ĉi tiu traktato li prikonsideris tiujn resultojn kaj ilin reordigis logike, pro tio la metodo estas konata kiel "Metodo de Le Senne". La metodo baziĝas sur la klasifiko de la homaj temperamentoj (temperamento estas la aro de la denaskaj psikaj kvalitoj de la individuo sur kiuj konstruiĝas lia karaktero). La metodo de Le Senne klasifikas la temperamentojn surbaze de tri fundamentaj faktoroj:

Emociemo(itallingve: Emotività). Ĝi estas la faktoro kiu indikas la intenson de la emociaj reagoj de individuo estigitaj de la emociigaj okazaĵoj de la vivo. Ĉiu okazo provokas en nia psiko ian emocian reagon. La Emociemo estas la indikilo de la kvanto de tiu reago. Ni ĉiuj konas homojn pli aŭ malpli emociemaj, sed atentu, ne ĉiam estas facile distingi tuj la emociemulon, ĉar, ofte, precipe se li estas tre emociema, li sin maskas malantaŭ sinteno de malvarmeco.
Ni indikos la emociemulon per la mallongigo "E"kaj la ne-emociemulon per "nE".

Aktivemo(itallingve: Attività). Ĝi estas la faktoro kiu indikas inklinon al agado kaj strebon al celo. La aktivemo montriĝas precipe fronte de malfacilaĵoj. Por la aktivemulo, iu ajn baro estas instigo por superi ĝin, por la ne-aktivemulo ĉia malfacilaĵo kaŭzas en li senkuraĝigon kaj rezignon. La ne-aktivemulo agas nur se pelata de ia neceso, male, la aktivemulo agas ankaŭ kiam ne necesas, ĉar li sentas emon al agado. Oni povas diri ke por la aktivemulo valoras la proverbo "faru hodiaŭ tion kio povas esti farata morgaŭ" por la ne-aktivemulo, valoras la proverbo: "faru morgaŭ tion kio povas esti farata hodiaŭ". Ni ĉiuj konas homojn pli aŭ malpli aktivaj, sed atentu, ĝenerale la ne-aktivemulo, ne estas tiu kiu ne laboras, li ofte laboras pli ol la alia: la aktivemulo kapablas fari rapide ĉion kaj trovas ankaŭ la tempon por ripozi kaj amuziĝi, la ne-aktivemulo, kutime, estas ĉiam superŝarĝita per laboro, ĉar li ne kapablas konkludi, pro tio li havas ĉiam postrestantan laboron.
Ni indikos la aktivemulon per la mallongigo "A"kaj la la ne-aktivemulon per "nA".

Resonanco (itallingve: Risonanza). Ĝi estas la faktoro kiu indikas kiom longe daŭras en la individuo la efikoj de emociiga okazo. Oni nomas primara resonanco la econ de tiu, kiu reagas tuj al emociiga instigo, sed lia reago daŭras mallonge. Oni nomas sekundara resonanco la econ de tiu, kiu reagas pli poste, sed lia reago daŭras longe, kelkfoje lasante postsignojn dum la tuta vivo. Oni povas diri che la primarulo "vivas en la estanteco kaj en la estanteco renoviĝas" dum la sekundarulo "malpliigas la influon de la estantaj okazoj kondiĉita de la reeĥo de pasintaj impresoj". Pro tio oni diras ke la primaria resonanco estas distingilo de juneco: fakte la junulo, havante malpli da spertoj, estas malplj kondiĉata de ili. Tiel la manifestado de la sekundara resonanco en la karaktero plimontriĝas nur kun la aĝo.
Ni indikos la primarulon per la mallongigo "P"kaj la la sekundarulon per "S".

Kombinante ĉi tri sendependajn faktorojn eblas difini ok malsamajn karakterologiajn tipojn. En la suba tabelo ni difinas tiujn ok tipojn laŭ tri malsamaj manieroj. La unua estas la klasika difino de René Le Senne⁽¹⁾, kiu volis pluteni la antikvajn difinojn, la dua estas tiu de Leo Talamonti⁽²⁾ kiuj donis nomojn pli realismaj, la tria estas tiu de Maria Luisa Falorni⁽³⁾ kiu, anstataŭ difini per adjektivo, eksplikas la dominantan valoron al kiu strebas la individuo.

Post ĉi tiu teoria premiso, ni estas pretaj ekzameni la rolantojn de "La Gefianĉoj" laŭ ilia karaktero. Ĉiuj personoj de la romano de Manzoni estas bone psikologie karakterizitaj kaj, inter ili, troviĝas ĉiuj tiuj ok karakteroj. Estas rimarkinde, ke Manzoni kapablis portreti la rolantojn de sia romano kohere kun teorio elpensita unu jarcenton poste.

La kvar "emociemuloj"

E.A.P. (Kolerema, Verva: li strebas al agado)

Laŭ la priskriboj li estas riĉa je energioj, celante al agado, malavara, inklina helpi la aliuloj, simpatia, bona oratoro kaj trenanto de amasoj, ekstravertita. Liaj kvalitoj estas decidemo kaj kuraĝo. Liaj difektoj estas impulsiĝemo kaj ofendiĝemo.

Ekzemplo: Patro Cristoforo
Lia temperamento evidentiĝas unue el la epizodo, kiu kondiĉis lian vivon: lia ofendiĝemo kaj impulsiĝemo portis lin al mortigo, tamen li kapablis altiri sur sin la pardonon kaj la simpation de la familianoj de la mortigito. Ni vidas lian helpemon en lia tuja alkuro al la alvoko de Lucia, lian decidemon en la senprokrasta interveno ĉe don Rodrigo kaj lian impulsiĝemon en la respondo al ties nedecaj proponoj. Ni povas ankaŭ prikonsideri la pretecon kaj la kapablon profiti de la helpo de la maljuna servanto de don Rodrigo kaj la rapidecon kun kiu li organizas la defendon kaj la forfuĝon de la triopo. Li estas bona oratoro, kiel montras lian forsendo al Rimini kiel predikanton. Notu ankaŭ lian sindonemon en Lazareto, la helpon kiun li donas tie al Renzo kaj ankaŭ la impulsiĝemon de lia reago al la venĝemaj vortoj de Renzo, la esensecon de liaj gestoj por solvi la problemon de la voto de Lucia. Ankaŭ la fina donaco de la ujo entenanta la panon, kiun li, iam, almozpetis de la familianoj de lia mortigito, montras lian impulsiĝemon, ĉar li neniel povis antaŭvidi tiun renkontiĝon kun Renzo kaj Lucia.

E.A.S. (Pasia, Voloplena: li strebas al atingo de sia celo)

Laŭ la priskriboj li turnas ĉiun energion rekte al sia celo, foroferas ĉion por sia idealo, ne senkuraĝiĝas antaŭ la obstakloj, sukcesas atingi la celojn kiujn li proponas al si. Li postulas de la aliaj la saman disciplinon kiun li pretendas de si mem, tial li estas respektata, kelkfoje timata eĉ se malofte amata

Ekzemplo 1: Kard. Federigo Borromeo
Ni vidas lin en la priskribo farita de Manzoni en la XXII ĉapitro. Por sia idealo, li rezignis la komfortojn devenintajn de la nobeleco de sia familio. Li fondis la Ambrozia Biblioteko. Dum la malabundo kaj la pesto kiu trafis Milanon li sindoneme tre zorgis kaj dispoziciis por ke estu helpataj la malfeliĉulojn. Ni vidas lin en la interparolado kun la Nenomito, kiel li kapablis konduki lin al celo, ankaŭ humiligante sin mem, ankaŭ iom forlasante la amason de fideluloj kiuj atendis lin. Rimarku lian zorgemon por solvi la situacion de Lucia, sed ankaŭ la firmecon kaj severecon per kiuj ordonas kaj riproĉas don Abbondion. Sed lia agado neniam estas impulsiĝema kiel en patro Cristoforo: li ne tuj trovas solvon al la estonta loĝado de Lucia, li devas antaŭe pripensi kaj nur poste, kiam alvenas la solvo proponata de Damo Prassede, li akceptas ĝin ankaŭ sen konvinkiĝo. Tiel, pri la riproĉa parolado al don Abbondio, li atendas la ĝustan momenton, vespere, kiam ĉio estas finita, kaj sin montras tre severa kontraŭ li. Don Abbondio certe respektas lin, sed ne povas lin ami.

Ekzemplo 2: La Nenomito
Lia krueleco povas ŝajnigi lin ne-emociema. Tute ne: li sin maskas kiel nesentema, sed plej eble, li estas pli sentema ol kardinalo Federigo. Oni rimarkas lian emociemon en lia reago fronte al Lucia, en lia posta sendorma nokto, en la ploro je la fino de lia renkontiĝo kun la kardinalo, en lia emo al bonfarado tuj post lia konvertiĝo. Li estis certe agema en ĉiuj siaj entreprenoj. Nenion li lasas al improvizado, ĝuste kiel oni atendas de sekundarulo: ĉiuj liaj entreprenoj estas trafe organizitaj, tiel kiel la defenda sistemo de lia teritorio. Ankaŭ la fakto ke li ne sendas tuj Lucian al don Rodrigo, laŭ sia unua impulso, sed atendas por vidi ŝin, pruvas lian sekundaran resonancon. Kiel dirite por la kardinalo, ankaŭ li estas severa kun si mem kaj pretendas disciplinon de la aliaj: li estas timata, respektata sed ne amata.

E.nA.P. (Nervoza, Nestabila: li celas al amuziĝo)

Laŭ la priskriboj li estas ŝanĝiĝema, vantema kaj egocentra. Li elserĉas la novaĵojn kaj la amuziĝon; li emas montri sin mem; lia humoro ŝanĝas facile de la eŭforio al depresio. Krome li montras inklinon por la arta aktivecon.

Ekzemplo: Renzo
Certe ŝajnas strange difini nestabila lin, kiu tiel persiste strebas edziĝi kun Lucia, sed dum la enamiĝo povas okazi ankaŭ tio. Sed ni prikonsideru la faktojn. Lia nestabila humoro montriĝas jam en la unua renkontiĝo kun don Abbondio, kiam li reagas kolere pro ties latinorum kaj foriras tuj poste rezignaciinta por reveni, denove batalema, post la babilado kun Perpetua, el kiu li intuicias la veron. Kaj ankaŭ post sia forfuĝo en la landon de Bergamo, deprimita de la malbonaj novaĵoj pri Lucia, li decidis plurfoje fariĝi soldato, por ŝangi tuj poste la ideon dank'al saĝaj vortoj de Bortolo. Ankaŭ patro Cristoforo komprenis tion, kiam en Lazareto, konvinkinte lin al pardono, konkludas demandante al li: «Diru al mi, kiom da fojoj vi pardonis lin?». Liaj minacaj ekkoleroj kontraŭ don Rodrigo kiuj finiĝas en nenion montras lian ne-aktivemon. Liaj travivaĵoj en Milano elmontras la karakterizojn de lia temperamento: li ne povas atendi patron Bonaventura en la preĝejo, li devas foriri por ekscii la novaĵojn. En la popola demostracio en Milano li volas altiri la atenton sur sin men, tiel ankaŭ en la gastejo de luno plena kie li multe parolas kaj volas amuziĝi. Kaj ankaŭ post sia edziĝo li volas daŭre rakonti siajn travivaĵojn, indulgeme rigardata de Lucia, kiu, laŭ alia karaktero, neniam parolas pri la siaj.

E.nA.S. (Sentimentala, Introspekta: li celas al intimeco)

Laŭ la priskriboj li estas introvertita, fermita en si mem, melenkolia, meditema. Li emas sin fortiri el la mondo en kiu li vivas, kaj malfacile adaptiĝas al la socia vivo. Li havas altajn moralajn kvalitojn kaj estas honesta ĝisskrupule. Facile li senkuraĝiĝas kaj estas ĝenerale malkontenta pri si mem. Impresebla, ofendiĝema, li kapablas pardoni, sed ne povas forgesi.

Ekzemplo: Lucia
Lucia ne rivelis, eĉ al sia patrino, tian renkontiĝon kun don Rodrigo. Kial ĉi tiu notis ŝin? Ĉar ŝi restis iom malantaŭe de siaj kunulinoj. Jam de tio evidentiĝas ke ŝi emas resti sola kaj vivi siajn dramojn ene, en si mem. Ŝi parolas pri tio nur konfese al patro Cristoforo, ĉar li estas devigata al sekreto, kaj ŝi malkvetiĝas, kiam li konsilas anticipi la geedziĝon. Ŝi ne volis aperi senpudora pro tio. Ŝia honesteco instigas ŝin eviti la noktan embuskon en la domo de don Abbondio por tia fripona geedziĝo elpensita de ŝia patrino; ŝi fidas nur je patro Cristoforo. Notu kiel ŝi maltrankviliĝas, kiam oni volas perforti ŝian intimecon, ekzemple fronte al maldiskretaj demandoj de la Monakino de Monza aŭ al la maljustaj asertoj de Damo Prassede kaj ankaŭ, okaze de la renkontiĝo kun Renzo en Lazareto, kiam li demandas ŝin, ĉu estas nur tiu voto, la kialo de ŝia rezigno al geedziĝo. Pri tiu voto ŝi parolis kun sia patrino nur kiam estis nepre necese. Kiam finfine, post tiom da travivaĵoj, Renzo renkontas ŝin en ŝia hejmo, ŝi diras al li nur «Mi salutas vin: kiel vi fartas?», sed, komentas Manzoni, "ĉe l' vortoj de Lucia li tute komprenis, ke ili esprimas nur parteton de tio, kio trapasas ŝian koron".

La kvar "ne-emociemuloj"

nE.A.P. (Sangvina, Lerta: li strebas al socia sukceso)

   Laŭ la priskriboj li estas ĉampiono pri praktika kaj organiza spirito. Malvarme ekstravertita, li havas pretajn refleksojn kaj reagas ĝustatempe en ĝusta maniero. Li elektas lian amikaron profitocele kaj kapablas primanovri la homojn. Li estas lerta diplomato kaj havas fortan persvadkapablon. Li estas ambicia, strebas al socia sukceso kaj estas oportunisma ankaŭ en la religia kampo.

Ekzemplo: La grafo onklo
   La priskribo kiun Manzoni faras pri li, je la fino de la XVIII ĉapitro kaj komence de la XIX, montras precize la karakteron de ĉi tiu tipo. La grafo onklo, membro de la Sekreta Konsilo, ĝuis en ĝi apartan konsideron kaj kapablis imponi. Kiam grafo Attilio iras al li por paroli pri la aferoj de don Rodrigo, li tuj komprenas la situacion, tamen li promesas sian intervenon por montri sian povon kaj savi la honoron de la familio. Estas mirinda lia diplomatio: li invitas tagmanĝi la patron provincialon elektante atenteme la invitotojn; dum la tagmanĝo li montras sian gravecon parolante pri sia misio ĉe la kortego de Madrid, poste konsentas, ke ankaŭ la patro provincialo povu paroli pri siaj oficoj. Post la manĝo li kondukas la patron en alian ĉambron, por interparoli pri sia afero kaj, uzante la vortojn de Manzoni, "Tiu senjoro ĝenerale aplikis grandan zorgon, grandan majstrecon, grandajn vortojn en intertraktoj; kaj poste li gajnis kongruajn fruktojn. Fakte per la interparolo, de ni raportita, li sukcesis piedmarŝigi patron Cristoforo de Pescarenico ĝis Rimini, kio estas rimarkinda promeno".

nE.A.S. (Flegma, Metoda: li strebas al la leĝo)

   Laŭ la priskriboj li estas pripensema kaj racia kaj neniam li perdas sian memregadon. Oni ne povas atendi de li impetojn de sentimento kaj pasio. Li estas senlaca laboristo kaj estimata pro siaj civitanaj virtoj. Li ne estas ambicia, do malofte li atingas komandan pozicion. Li gvidigas sin de la racio laŭ klaraj kaj firmaj principoj, de tio lia strebo al la leĝo.

Ekzemplo 1: Damo Prassede
    Skribas Manzoni pri ŝiaj ideoj: "ŝi havis de ili malmulte, sed al ili ŝi estis tre amligita. Inter tiuj malmultaj ideoj, malfeliĉe troviĝis multe da misaj; kaj ĉi lastaj ne estis al ŝi malplej karaj". Kiam ŝi petas al kardinalo lian konsenton por zorgi pri Lucia, ŝia celo estas tiu de "rektigi cerbon kaj rekonduki al ĝusta vojo bezonantinon. Ĉar, ekde kiam ŝi aŭdis unuafoje paroli pri Lucia, ŝi tui konvinkiĝis, ke junulino, kiu sin promesis edzino al ne bona ulo, al ribelulo, entute eŝafod-evitulo, nepre havas ian difekton aŭ kaŝitan malvirton". Ŝi obstine strebas al sia celo, kvazaŭ sadisme, ĝuste pro la neŝanceleblo de siaj raciaj principoj. Bonŝance ŝi ne okupiĝas nur pri rektigi la cerbon de Lucia, sed ankaŭ tiujn de sia servistaro kaj de siaj kvin filinoj el kiuj tri monakinoj kaj du edziniĝintaj. La ununura persono, kiun ŝi ne sukcesas mastri, estas ŝia edzo, don Ferrante.

Ekzemplo 2: Don Ferrante
    Li estas malpli aktiva ol damo Prassede, sed li havas la saman karakteron. Manzoni prezentas lin tiele: "kiel klerulo, li ŝatis nek komandi nek obei". La priskribo de lia riĉa biblioteko, en la XXVII ĉapitro, donas la okazon por montri liajn interesojn pri astrologio, antikva filozofio, natura filozofio kaj magio; fakoj kiujn li alfrontas kun la tipa pedanteco de sia karaktero. Per siaj rigoraj rezonadoj li kapablas elmontri, ke la pesto ne ekzistas, kaj li restas firme ankrita al tia logika konkludo, eĉ kiam la pesto trafas lin kaj kondukas lin al morto.

nE.nA.P. (Amorfa, Senzorga: li celas al plezuro)

   Li estas nek aktiva nek emociema kaj ne havas eĉ la sinregado kiun la sperto donas al sekundarulo, do li kulturas nur la sensajn plezurojn: manĝadon, trinkadon kaj seksumon. Li volonte konversacias, tamen sen alpreni pozicion, kaj inklinas sin trenigi. Ĝenerale li ne kapablas doni sentojn kaj fidelecon.

Ekzemplo: don Rodrigo
    Oni vidas tuj, ke ne estas don Rodrigo la kaŭzo de ĉio, sed lia kuzo, grafo Attilio. Estas ĉi tiu, kiu daŭre provokas lin, lin streĉas kaj fine pledas por li ĉe grafo onklo. Ankaŭ kiam, dum la tagmanĝo, prezentiĝas patro Cristoforo, estas grafo Attilio kiu invitas lin eniri, kaj poste klopodas intervenigi ĉi tiun en debato pri kiu don Rodrigo interesiĝas sen preni pozicion. Kaj je la fino, don Rodrigo, malvolonte, donas al la patro la petatan aŭdiencon, kaj ni scias kiel finiĝis, ĉar, eĉ se nesentema, li ne povas resti indiferenta. Poste, konstatinte ke intertempe liaj gastoj foriris, li ankaŭ foriras ekskortata de ses personoj kaj, kiel pudore diras Manzoni, "don Rodrigo tiun tagon eniris domon kutime vizitatan de multe da homoj, kie oni lin akceptas kun la zorgoplena kaj respektema elkoreco, kiajn oni kutime rezervas al la homoj, kiuj igas sin aŭ multe ami aŭ multe timi".
Aliaj epizodoj malkaŝas lian karakteron, ekzemple la fakto, ke kiam li ekscias, ke kardinalo Federigo estas alvenonta en lia lando, li tuj foriras al Milano por ne renkonti lin kaj por sin savi de la riproĉoj de grafo onklo, kiu certe volus ke li iru omaĝi la kardinalon. Ekzemplo de lia absoluta nesentemo evidentiĝas dum la vespera diboĉo antaŭ lia pestomalsaniĝo, kiam "li multe ridigis la kunularon per speco de funebra oracio por grafo Attilio, forigita de la pesto antaŭ du tagoj".

nE.nA.S. (Apatia, Sensenta, li celas al kvieto)

   Li estas malsama de la antaŭa, ĉar li estas enfermiĝinta en si mem. Li estas soleca, indiferenta antaŭ la socia vivo, li neniam ridas, nur li asimilas el la ekstera mondo serion da antaŭjuĝoj al kiuj li konformiĝas. Li celas al vivo trankvila, rutina; por li gravas pli la formo ol la spirito, malgraŭ ke li ne havas religian sentemon, li vizitadas la preĝejon. Lia izoliĝo kaŭzas al li mankon de praktika kapablo kiu, kune kun lia sekundareco, faras ke lia rankoro kontraŭ iu ajn daŭrigu senfine.

Ekzemplo: Don Abbondio
    Estas facile por la bravuloj renkonti lin, ĉar li rutine faras sian ĉiutagan promenadon ĉiam laŭ la sama vojo. Fronte al la neatendita truda ordono li ne scias kiel reagi, liaj antaŭjuĝoj pri la mondo ne konsentas al li trovi alian solvon ol enmalsaniĝi. Antaŭ la plendoj de Renzo li kapablas respondi nur per latinaj formuloj, ĉar li rezonas per formuloj.
   Li estas tiel sensenta ke, kiam la kardinalo alvokas lin por akompani la Nenomiton preni Lucian, li ne kapablas kompreni, kial oni devas sendi ĝuste lin. Ankaŭ dum la vojaĝo al kastelo de la Nenomito, la pensoj kiuj kirliĝas en lia kapo zorgas ĉiam pri si mem kaj, finita tiun mision, li tuj forfuĝas al sia hejmo por ne plu esti implikita. Li pasive eltenas la riproĉojn de la kardinalo, tute sen kompreni la gravecon de sia konduto, eĉ akuzante la du gefianĉojn pro tiu nokta enbusko.
   Lia kompleta manko de praktika sento evidentiĝas, kiam oni devas forfuĝi pro la alveno de landskneĥtoj, li ne scias kion fari, li petas senutile helpon al siaj vilaĝanoj kaj malhelpas Perpetuan kiu klopodas savi ion iamaniere. Tia estas lia strebo al trankvilo, ke ankaŭ ĉe la fino, li ne volas geedzigi la gefianĉojn, ĝis kiam li vidas per siaj okuloj la posteulon de don Rodrigo. Tiom longe daŭras liaj resentoj, ke, kiam fine li konsentas geedzigi la paron, li kuraĝas riproĉi Lucian pro tia nokta embusko en lia hejmo; notu: Lucian, ne Renzon, ĉar ŝi estas tiel milda, ke certe ŝi ne kapablas reagi malbone.

La lasta tipo

   Ĝis nun ni ekzamenis la ok tipojn priskribitajn de la karakterologoj. Ili kutime klasifikas ĉiun individuon per triopo da numeroj inter 1 kaj 10. La unua numero taksas lian emociemon: numeroj de 1 al 5 indikas ne-emociemon, de 6 al 10 emociemon; simile por la dua: de 1 al 5 indikas ne-aktivemon, de 6 al 10 aktivemon kaj fine por la resonanco, numeroj de 1 al 5 indikas primarecon kaj de 6 al 10 sekundarecon. Se oni faras la kalkulojn oni vidas ke ĉiu tipo entenas 125 malsamajn nuancojn kaj entute ni havas ekzakte 1000 kombinaciojn por taksi precize la temperamentojn.
   Kompreneble neeblas priskribi detale la malsamajn nuancojn, tamen neniu el la ok tipoj priskribitaj de la karakterologoj havas faktoron proksima al 5 aŭ 6; ili priskribas nur la ekstremajn situaciojn. Du individuoj kiuj diferenciĝas nur pro faktoroj kiu valoras 5 por uno kaj 6 por la alia, estas sufiĉe similaj ankaŭ se ili teorie apartenas al du malsamaj tipoj. Ĉi tio por diri ke fakte ekzistas ankaŭ individuoj ne tiel precize karakterizitaj. En la romano de Manzoni estas ankaŭ ĉi tiuj. Mi priskribos tiun kiun mi nomos ekvilibra: li estas emociema, sed ne tro, aktiva, sed ne tro, kondiĉita de la pasinto, sed ne tro.

E/nE,A/nA,S/nS. (ekvilibra: li kondutas laŭ sana prudento)

   Li estas persono, kiu kondutas kiel oni opinias devas konduti normala persono. Li estas sufiĉe emociema por ĝuj la vivon, sed li ne estas regata de la emocioj. Li estas sufice aktiva por taŭge solvi la solveblajn problemojn sen troigi en senutila agado, kaj havas sufiĉe da sperto por distingi inter eblo kaj neeblo. La pasintaj spertoj donas al li prudenton, sed ne inertigas lin en ne-agado.
   Li estas preta doni helpon, kiam necesas, sen sintrudi. Li ne akiros eminentecon en iu ajn fako, sed al li oni sin turnas por havi helpon aŭ konsilon concerne la ĉiutaga vivo ĉar li havas praktikan senton.

Ekzemplo: Agnese
    Antaŭ la problemo de la malebligo al geedziĝo, ŝi ne agitiĝas kaj sakras kiel Renzo, nek sin alkroĉas al nura interveno de patro Cristoforo kiel volus Lucia, sed ŝi prospektas plurajn solvojn: la helpon de patro Cristoforo, sed ankaŭ konsulton de klerulo, tiu doktoro Impliktrafulo, kaj fine tiun klopodon de geedzigo altrudita al povra paroĥestro don Abbondio. Kiam ŝi estas en Monza kun la filino, konsilas ŝin pri la rilatoj kun tiu stranga monakino kaj, kiam ŝi aŭdas neklarajn novaĵojn pri Renzo, ŝi decidas lasi tie la filinon kaj reiri al sia vilaĝo por pli bone informiĝi. Dum ŝia interparolado kun la kardinalo, ŝi admonas lin ne riproĉi don Abbondion, ĉar "ĝi al nenio utilus: li estas tia: ĉe denova kazo li farus denove la samon". Kiam alvenas la landskneĥtoj, ŝi tuj trovas la solvon en la kastelo de la Nenomito kaj iras, nepetita, proponi tiun solvon ankaŭ al la duopo don Abbondio kaj Perpetua, kiuj ne scias kiamaniere eskapi.
   Estas ŝi, kiu trovas la manieron korespondi kun Renzo, kiam li troviĝas en Bergamo kaj havigi al li la monon de la Nenomito. Kaj kiam oni aŭdas pri la pesto, ŝi ne atendas ĝian alvenon, ŝi trovas la eblon tuj transloĝiĝi en montaro ĉe parencoj kiuj vivas izolitaj fore de la epidemio. Ŝi kondutas ĉiam laŭ sana popola prudento.

   Je tiu ĉi punkto, mi finas mian rapidan ekskurson tra la personoj de "La Gefianĉoj" kun invito al atenta relegado de la verko por malkovri aliajn signifajn epizodojn kaj la rilatajn karakterojn de personoj kiujn mi ne citis.

________________
(La citaĵoj el La Gefianĉoj estas el la traduko de pastro Battista Cadei)

⁽¹⁾ René Le Senne: Traité de Caractérologie (P.U.F. 1946)
⁽²⁾ Leo Talamonti: Guida al carattere ( SugarCo 1968)
⁽³⁾ M.L.Falorni: Lo studio psicologico del carattere e delle sue attitudini (Ed.Univ., Firenze 1951)